Op school krijg je het formele Frans aangeleerd. Maar wanneer je in Frankrijk zelf zit en je mixt tussen de locals, hoor je snel dat dit een beetje té formeel is. Zo gebruiken de Fransen onder elkaar eerder slangtaal en/of argot. Daarnaast heb je nog verschillende dialecten (Provençaals, Bretons, Saintongeais/Bordeluche, …) Dus, opdat je mee bent heb ik enkele opvallende woordjes opgesomd die ik geleerd heb tijdens mijn Erasmus in Bordeaux. On y va!

1 Du coup

Du coup is eigenlijk geen slang noch argot, maar is een woordje dat je zeer vaak zult horen vooral als je in Bordeaux bent. Het woordje heeft geen letterlijke vertaling, maar de “so” in het Engels komt zeer dichtbij. De Fransen gebruiken “du coup” als stopwoordje voor als ze een beetje aan het aarzelen zijn.

- Bijvoorbeeld: « Du coup, je m’appelle Britt et j’ai 21 ans. J’adore de faire du sport, du coup je peux manger n’importe quoi. »

2 Gavé

Gavé is een typisch woordje dat alleen mensen uit Bordeaux gebruiken, aangezien het “Bordeluche” is. Bordeluche is een oud dialect dat tegenwoordig steeds meer aan terrein verliest, maar toch worden er nog enkele woordjes zeer courant gebruikt. Een goed voorbeeld is “gavé”. Het is ter vervanging van “énormément” of “très” (Wikipedia, 2019).

- Bijvoorbeeld: “C’est gavé bien ça!”

Er zijn verschillende theorieën over de etymologie van het woord. Mij werd altijd vertelt dat het verwijst naar het vestmesten van de ganzen om ganzenlever te maken. Oftewel, “gaver les cancards”. Bovendien heeft iedere regio zijn equivalent van het woord gavé. In Lyon is het bijvoorbeeld “cher”, in Parijs “archi”, in Toulouse gebruikt men “au taquet” en in Marseille “tarpin” (TDN, sd).

3 Meuf

Meuf heeft – anders dan ik dacht – twee betekenissen: of te wel slaat het op “meisje” of te wel op “wijf”. Twee totaal verschillende vertalingen dus. Bijgevolg hangt het er vanaf in welke context het woord gebruikt wordt. Zo hoorde ik vaak meisjes onder elkaar “meuf” tegen elkaar zeggen. Of zelfs mijn leerkracht die constant het woordje gebruikte tijdens zijn lessen. In het begin was ik een beetje geschockeerd omdat ik niet snapte dat ze elkaar “wijf” noemden. Maar aangezien er twee vertalingen voor het woord zijn, kan dit dus perfect.

4 Ça me soûle

Letterlijk vertaalt betekent “ça me soule”: “dit maakt me dronken”. Maar als een Fransman dit woord gebruikt nadat hij bijvoorbeeld een uur in de wachtrij moest staan, heeft dit uiteraard een andere betekenis. Deze zin wordt vooral gebruikt om te zeggen dat je iets vervelend/irriterend vindt.

- Bijvoorbeeld: « Faire la queue, ça me soule! »

5 Avoir le seum

Als iemand tegen jou zegt : “J’ai le seum”, dan wilt dit zeggen dat hij/zij geïrriteerd is, boos is of gedégouteerd. Het woordje is een mengeling van verlan en Arabisch.

- Bijvoorbeeld: « J’ai raté mon bus, du coup j’ai le seum. »

6 Chocolatine vs. pain au chocolat

Dit is een grappige, maar ook wel serieuze discussie. De lekkere chocoladebroodjes worden door de meerderheid in Frankrijk “pain au chocolat” genoemd. Dan spreek ik vooral over het noorden en het oosten van Frankrijk. Voor de rest, namelijk in het zuid-westen van Frankrijk (vooral Toulouse en Bordeaux) worden ze “chocolatines” genoemd.

Als je niemand wil boos maken in Frankrijk, probeer dit in het achterhoofd te houden en kies voor de juiste benaming ;) (Couteaux, 2016).

7 Nickel

Nickel kan je gebruiken als je wil zeggen dat iets top of geweldig is. Dit is eigenlijk mijn favoriete woordje (Hooshmand, 2019).

- Bijvoorbeeld: « Du coup, aller à la plage c’est niquel ».

8 Kiffer

Kiffer is slang voor als je wilt zeggen dat je iets geweldig vindt. Het is eigenlijk een equivalent voor “j’adore”. Het woord is afkomstig uit het Arabisch en oorspronkelijk slaat het op het plezier dat wordt geassocieerd met het roken van cannabis. Die connotatie is nu volledig weg en het woord wordt heel vaak gebruikt onder de Fransen. “un kif” of een “un kiff” slaat dan weer op een passie of een hobby van iemand dat hen vreugde opbrengt.

- Bijvoorbeeld: “Le film “La Belle Epoque”, je kiffe! C’était gavé bien.”

9 C’est chiant

Chiant komt van het werkwoord “faire chier”. Het is een informele vorm om te zeggen dat iets irritant is of storend. Let op: gebruik dit niet als je iets wilt uitleggen aan een leerkracht want het is eerder een vulgair woord (Hooshmand, 2019).

10 Mortel

Letterlijk vertaald betekent “mortel” “dodelijk”, maar onder de jeugd slaat dit eerder op “geweldig” of “top!”. De Fransen gebruiken wel vaker negatieve woorden zoals “terrible” of “fou” om te zeggen dat iets geweldig was.

- Bijvoorbeeld: « Je me suis bien amusé pendant ce festival ! C’était mortel ! »

11 C’est chaud

Wanneer de Fransen zeggen “c’est chaud” of “t’es chaud?” willen ze niet zeggen dat het warm is. Het slaat eerder op “heb je zin in …?” of “ça te dit?”. Toch wel eventjes wennen als je dit voor de eerste keer hoort.

- Bijvoorbeeld: « T’es chaud pour sortir ce soir ? » - « Oui, et Annelies est aussi chaud. »

12 Cul sec

Benieuwd hoe je « adje » zegt in het Frans ? Dat doe je met de letterlijke vertaling van “droge kont”. Een heel vreemde vertaling, maar wat had je verwacht?

- Bijvoorbeeld: « On doit partir maintenant. Cul sec ! »

13 Avoir la flemme

Avoir la flemme wilt letterlijk zeggen dat je lui bent. Het woord komt van het Latijnse woord “phlegma”, of te wel “stemming”. De Fransen zeggen dus eigenlijk: “Ik ben niet in de stemming om … te doen.” (The local, 2018)

- Bijvoorbeeld: « Faire du jogging, pffff j’ai la flemme »

14 La thune

Avoir « la thune » wil zeggen op een heel informele manier dat je poen hebt. Het is een ander woordje voor “fric”. Het is bovendien de titel van een liedje van mijn favoriete zangeres, Angèle. Als je meer woordjes als deze wilt leren, dan raad ik je zeker aan om naar haar muziek te luisteren!

- Bijvoorbeeld: « J’ai envie de sortir mais je n’ai pas la thune. »

Bronnen

Couteaux. (2016). Chocolatine ou Pain au chocolat : enfin la vraie réponse . Récupéré sur Couteaux tire bouchons: http://couteaux-et-tirebouchons.com/chocolatine-ou-pain-au-chocolat-la-vraie-reponse/

Hooshmand, D. (2019, Oktober 7). Essential French Slang — With Examples. Récupéré sur Discover disconfort: https://discoverdiscomfort.com/essential-french-slang-with-examples/

TDN. (s.d.). Que veut dire « Gavé » , l’expression préférée des Bordelais ? . Récupéré sur Le Tribunal Du Net: http://www.letribunaldunet.fr/le-saviez-vous/que-veut-dire-gave-signification.html

The local. (2018, November 6). French Expression of the Day: avoir la flemme . Récupéré sur The Local.fr: https://www.thelocal.fr/20181106/french-expression-of-the-day-avoir-la-flemme

Wikipedia. (2019, November 1). Bordeluche. Récupéré sur Wikipedia: https://fr.wikipedia.org/wiki/Bordeluche